ഡി.സി കിഴക്കേമുറി
പുസ്തക പ്രസാധക രംഗത്തെ അതികായനായ ഡി.സി കിഴക്കേമുറിയുടെ ചരമദിനമാണിന്ന്.അദ്ദേഹത്തെ കൂടുതലറിയാന് ഈ കുറിപ്പ് പ്രയോജനപ്പെടുത്തുമല്ലോ.
മലയാളസാഹിത്യകാരനും അദ്ധ്യാപകനും പ്രമുഖ പ്രസിദ്ധീകരണസ്ഥാപനമായ ഡി.സി. ബുക്സിന്റെ സ്ഥാപകനുമായിരുന്നു ഡൊമിനിക് ചാക്കോ എന്ന ഡി.സി. കിഴക്കേമുറി.1914 ജനുവരി 12-ന് കാഞ്ഞിരപ്പള്ളിയില് ജനിച്ച ഇദ്ദേഹം 12 വര്ഷം അദ്ധ്യാപകനായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു.1974ലാണ് ഡി.സി , ഡി.സി.ബുക്സ് സ്ഥാപിച്ചത്.മലയാളം എഴുത്തുകാരുടെ സഹകരണ സംരംഭമായ സാഹിത്യപ്രവര്ത്തക സഹകരണ സംഘത്തിന്റെ സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു ഡി.സി.കിഴക്കേമുറി. മലയാളം പുസ്തകങ്ങള് പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്ന കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസാധനാലയമാണ് ഇന്ന് ഡിസി ബുക്സ്.ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ പത്തു പ്രസാധകരില് ഡി.സി.ബുക്സും ഉണ്ട്.ഇന്ത്യന് നാഷണല് കോണ്ഗ്രസില് ചേര്ന്നു് രാഷ്ട്രീയത്തില് ഡി.സി കിഴക്കേമുറി പ്രവര്ത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. 1999-ല് ഇദ്ദേഹത്തിന് പത്മഭൂഷണ് പുരസ്കാരം ലഭിച്ചു.
പ്രസാധന പ്രവര്ത്തനങ്ങള്
1945 ഏപ്രിലില് സാഹിത്യ പ്രവര്ത്തക സഹകരണസംഘത്തിന്റെ സ്ഥാപനം, സ്ഥാപകാംഗം.
1949-ല് നാഷനല് ബുക്സ്റ്റാളും സാഹിത്യ പ്രവര്ത്തക സഹകരണസംഘവും ഒന്നുചേര്ന്നപ്പോള്, എല്.ബി.എസ്സിന്റെ ജനറല് മാനേജരായി.
1962 - 1974 കോട്ടയം പബ്ലിക് ലൈബ്രറിയുടെ സെക്രട്ടറി
1965 തൊട്ട് 1973 വരെ സാഹിത്യ പ്രവര്ത്തക സഹകരണസംഘത്തിന്റെ സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു.
1974 ആഗസ്റ്റ് 29 നു ഡി.സി.ബുക്സ് സ്ഥാപിച്ചു.
1977 നവംബറില് കറന്റ് ബുക്സ് ഏറ്റെടുത്തു.
1978 കൈരളി മുദ്രാലയം സ്ഥാപിച്ചു. കൈരളി ചില്ഡ്രന്സ് ബുക് ട്രസ്റ്റിന്റെ ഓണററി സെക്രട്ടറി.
ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ പുസ്തക വില്പന ശൃംഖല ഇന്ന് ഡിസി ബുക്സിനാണ് ഉള്ളത് അമ്പതില്പരം ഏജന്സികളിലായി മുപ്പതിലധികം വില്പനാലയം പ്രവര്ത്തിക്കുന്നു. കേരളത്തിലെ കോട്ടയം ആസ്ഥാനമായാണ് ഡി.സി.ബുക്സ് പ്രവര്ത്തിക്കുന്നത്. വ്യത്യസ്ത തലക്കെട്ടുകളിലായി ഏഴായിരത്തിലേറെ പുസ്തകങ്ങള് ഡി.സി.ബുക്സ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. മലയാള സാഹിത്യ ഗണത്തിലെ കഥ, കവിത, റഫറൻസ്, ജീവചരിത്രം, യോഗ, മാനേജ്മെന്റ്, വിവര്ത്തനം, കുട്ടികളുടെ സാഹിത്യം തുടങ്ങിയ വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളാണ് ഇവയിലേറെയും.
1977ല് കറന്റ് ബുക്സ് ഡിസി ബുക്സിന്റെ സഹോദര സ്ഥാപനമായി മാറി. പിന്നീട് പുഴ ഡോട് കോമുമായി ഡിസി ബുക്സ് പങ്കാളിയായി.2004ല് ഡി.സി കിഴക്കേമുറി അന്തരിച്ചു.
2011, ജനുവരി 26, ബുധനാഴ്ച
2011, ജനുവരി 21, വെള്ളിയാഴ്ച
വി.കെ.എന് അനുസ്മരണം
വി.കെ.എന്
തൃശൂര് ജില്ലയിലെ തിരുവില്വാമലയില് 1932 ഏപ്രില് 6നാണ്വടക്കേ കൂട്ടാല നാരായണന്കുട്ടിനായര് അഥവാ വി. കെ. എന്. ജനിച്ചത്.മെട്രിക്കുലേഷന് കഴിഞ്ഞ് 1951 മുതല് എട്ടു വര്ഷത്തോളം മലബാര് ദേവസ്വം ബോര്ഡില് ഗുമസ്തനായി ജോലിചെയ്തു. പാലക്കാടായിരുന്നു ആദ്യ നിയമനം. എന്നാല് അദ്ദേഹമെഴുതിയ ദ് ട്വിന് ഗോഡ് അറൈവ്സ് എന്ന ലേഖനം ദേവസ്വം കമ്മീഷണറെ പരിഹസിക്കുന്നതാണെന്ന കുറ്റംചുമത്തി കോയമ്പത്തൂരിലേക്കു സ്ഥലംമാറ്റപ്പെട്ടു. കുറെക്കാലത്തിനുശേഷം മലപ്പുറം ജില്ലയിലെ പുളിക്കല് അമ്പലത്തിലെ മാനേജരായി നിയമിതനായി. എന്നാല് പ്രസ്തുത അമ്പലം ഒരു സ്വകാര്യ ട്രസ്റ്റിന് സര്ക്കാര് കൈമാറിയപ്പോള് ജോലി നഷ്ടപ്പെട്ടു.ദേവസ്വം വകുപ്പിലെ ജോലിനഷ്ടം ഒരര്ഥത്തില് വി കെ എന്റെ സാഹിത്യ ജീവിതത്തെ പരിപോഷിപ്പിക്കാന് നിമിത്തമായി. ജോലി അന്വേഷിച്ച് ഡല്ഹിയിലെത്തിയതോടെ രചനയ്ക്കുള്ള മറ്റൊരു അനുഭവലോകവും അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുന്നില്ത്തെളിഞ്ഞു. 1959-ലാണ് അദ്ദേഹം ഡല്ഹിയിലെത്തിയത്. പത്രപ്രവര്ത്തനത്തോടൊപ്പം അക്കാലത്ത് പ്രസിദ്ധമായിരുന്ന ശങ്കേഴ്സ് വീക്കിലിയിലും ലേഖനങ്ങളെഴുതി. വാര്ത്താ ഏജന്സിയായ യു.എന്.ഐ,ആകാശവാണി എന്നിവിടങ്ങളിലായിരുന്നു പത്രപ്രവര്ത്തനജീവിതം. പത്തുവര്ഷക്കാലത്തെ ഡല്ഹി ജീവിതം ഒട്ടേറെ സാഹിത്യ സൗഹൃദവും അദ്ദേഹത്തിനു സമ്മാനിച്ചു. ഒ. വി. വിജയന്, കാക്കനാടന്, എം. മുകുന്ദന് എന്നിവരായിരുന്നു അക്കാലത്തെ പ്രധാന സുഹൃത്തുക്കള്.1969-ല് ഡല്ഹി ജീവിതം അവസാനിപ്പിച്ച് തിരുവില്വാമലയില് തിരിച്ചെത്തി. എഴുത്തും വായനയുമായി വി കെ എന് ജന്മനാട്ടില് തന്റേതായ ഒരു ലോകം സൃഷ്ടിച്ചു.
വി. കെ. എന് തന്റെ എഴുത്തിന്റെ ശൈലീരസംകൊണ്ട് മലയാള സാഹിത്യത്തില് വേറിട്ടുനിന്ന വ്യക്തിത്ത്വമായിരുന്നു. ഹാസ്യ രചനകള് കൊണ്ട് മലയാളിയെ ചിരിപ്പിക്കുകയും ചിന്തിപ്പിക്കുകയും ചെയ്ത ഈ എഴുത്തുകാരന് ആര്ക്കും അനുകരിക്കാനാവാത്ത വഴികളിലൂടെയാണ് അക്ഷര സഞ്ചാരം നടത്തിയത്. ശുദ്ധഹാസ്യത്തിന്റെ പൂത്തിരിവെട്ടത്തില് മാറിയിരുന്ന് ചുറ്റുപാടുകളെ നോക്കിക്കാണാന് മലയാളികളെ പഠിപ്പിച്ച എഴുത്തുകാരനായിരുന്നു വി കെ എന്. സ്വന്തം ജീവിതാനുഭവങ്ങളെ പയ്യന് എന്ന കേന്ദ്രകഥാപാത്രത്തിലൂടെ അവതരിപ്പിച്ച നോവലുകളും കഥകളുമാണ് അദ്ദേഹത്തെ മലയാള സാഹിത്യത്തില് അനശ്വരനാക്കിയത്. കഥയും നോവലുകളുമായി ഇരുപത്തഞ്ചിലേറെ കൃതികള് വി. കെ. എന്റേതായുണ്ട്. രണ്ടു നോവലുകളും ഏതാനും കഥകളും ഇംഗ്ലീഷിലും മറ്റ് ഇന്ത്യന് ഭാഷകളിലും വിവര്ത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഇംഗ്ലീഷ് വിവര്ത്തനത്തിന് വഴങ്ങാത്ത അത്യപൂര്വ്വ ശൈലിയിലായിരുന്നു വികെഎന് കഥകള് പറഞ്ഞിരുന്നത്. അല്പം ബുദ്ധികൂടിയ നര്മ്മങ്ങളായതിനാല് വികെഎന് കഥകള് വായനക്കാരുടെ ഒരു പ്രത്യേക വലയത്തിലൊതുങ്ങുകയും ചെയ്തു.
അസുരവാണി,മഞ്ചല്,ആരോഹണം,ഒരാഴ്ച,സിന്ഡിക്കേറ്റ്,ജനറല് ചാത്തന്സ്,പയ്യന്റെ രാജാവ്,പെണ്പട,പിതാമഹന്,കുടിനീര്,നാണ്വാര്,അധികാരം,അനന്തരം എന്നീ നോവലുകളും അമ്മൂമ്മക്കഥ എന്ന നോവലൈറ്റും 'അയ്യായിരവും കോപ്പും' എന്ന നര്മ്മലേഖനവുമാണ് പ്രധാന സാഹിത്യ രചനകള്.
അധികാര വ്യവസ്ഥയ്ക്കെതിരായ അനുരഞ്ജനരഹിതമായ വിമര്ശനങ്ങളായിരുന്നു വികെഎന്റെ പ്രധാന രചനകളെല്ലാം. സിന്ഡിക്കേറ്റ്, ആരോഹണം, പയ്യന് കഥകള് തുടങ്ങിയ രചനകള് അധികാരത്തിന്റെ ഇടനാഴികളിലൂടെയുള്ള വിമര്ശന യാത്രകളാണ്. ഭക്ഷണം, ഇര, ഇണ, സ്ഥാനമാനങ്ങള് തുടങ്ങിയ ഘട്ടങ്ങളിലൂടെ കയറിപ്പോകുന്ന പയ്യന് ഒടുവില് അധികാരത്തെ തന്നെയാണ് തുറന്നുകാട്ടിയത്. പയ്യന് എന്ന കഥാപാത്രം അദ്ദേഹത്തിന്റെ തന്നെ ആത്മാവാണെന്നു പറയാം. ഡല്ഹി ജീവിതത്തിനിടയ്ക്ക് ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാന നഗരിയിൽ അരങ്ങേറുന്ന രാഷ്ട്രീയ നാടകങ്ങള് വികെഎന്നിലുണര്ത്തിയ രോഷമാണ് പയ്യന്റെ നര്മ്മങ്ങളിലൂടെയും നിരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെയും പുറത്തുവരുന്നത്.
തുള്ളൽ കൃതികളിലൂടെ മലയാള സാഹിത്യത്തിൽ ഹാസ്യത്തിന്റെ ഐശ്വര്യം വിതറിയ കുഞ്ചൻ നമ്പ്യാരുടെ നാട്ടുകാരനായിരുന്നു വി കെ എൻ. ചുറ്റുംനടക്കുന്നതിൽനിന്നൊക്കെയും മാറിനിന്ന് അവ നർമ്മത്തിൽചാലിച്ച് അനുവാചകർക്കു മുന്നിലവതരിപ്പിച്ചാണ് നമ്പ്യാർ ഓട്ടൻതുള്ളൽ എന്ന കലയെ ജനകീയമാക്കിയത്. നർമ്മ രചനയുടെ കാര്യത്തിൽ വി കെ എൻ ചെയ്തതും ഇതുതന്നെയാണ്. സമകാലിക സംഭവങ്ങളെ മാറിനിന്നു നോക്കിക്കണ്ട് അവ നർമ്മത്തിൽ ചാലിച്ച നിരീക്ഷണങ്ങളായി മലയാള സാഹിത്യലോകത്ത് അദ്ദേഹം സമർഥമായി വിളമ്പി.
ലോകചരിത്രം, സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രം, രാജ്യാന്തര രാഷ്ട്രീയ സംഭവ വികാസങ്ങൾ, ഭാരതത്തിലെ പുരാണ കൃതികൾ എന്നീ വിഷയങ്ങളിലുള്ള പരന്ന വായനയുടെ പിൻബലവും വി കെ എൻ കൃതികളുടെ പ്രത്യേകതയാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ തന്റെ കാലഘട്ടത്തിലെ ഏതു ഭൂകമ്പത്തെയും അനായസമായി അവതരിപ്പിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിനു കഴിഞ്ഞു.
2004 ജനുവരി 25ന് സ്വവസതിയില് വച്ച് മരണമടഞ്ഞു.
തൃശൂര് ജില്ലയിലെ തിരുവില്വാമലയില് 1932 ഏപ്രില് 6നാണ്വടക്കേ കൂട്ടാല നാരായണന്കുട്ടിനായര് അഥവാ വി. കെ. എന്. ജനിച്ചത്.മെട്രിക്കുലേഷന് കഴിഞ്ഞ് 1951 മുതല് എട്ടു വര്ഷത്തോളം മലബാര് ദേവസ്വം ബോര്ഡില് ഗുമസ്തനായി ജോലിചെയ്തു. പാലക്കാടായിരുന്നു ആദ്യ നിയമനം. എന്നാല് അദ്ദേഹമെഴുതിയ ദ് ട്വിന് ഗോഡ് അറൈവ്സ് എന്ന ലേഖനം ദേവസ്വം കമ്മീഷണറെ പരിഹസിക്കുന്നതാണെന്ന കുറ്റംചുമത്തി കോയമ്പത്തൂരിലേക്കു സ്ഥലംമാറ്റപ്പെട്ടു. കുറെക്കാലത്തിനുശേഷം മലപ്പുറം ജില്ലയിലെ പുളിക്കല് അമ്പലത്തിലെ മാനേജരായി നിയമിതനായി. എന്നാല് പ്രസ്തുത അമ്പലം ഒരു സ്വകാര്യ ട്രസ്റ്റിന് സര്ക്കാര് കൈമാറിയപ്പോള് ജോലി നഷ്ടപ്പെട്ടു.ദേവസ്വം വകുപ്പിലെ ജോലിനഷ്ടം ഒരര്ഥത്തില് വി കെ എന്റെ സാഹിത്യ ജീവിതത്തെ പരിപോഷിപ്പിക്കാന് നിമിത്തമായി. ജോലി അന്വേഷിച്ച് ഡല്ഹിയിലെത്തിയതോടെ രചനയ്ക്കുള്ള മറ്റൊരു അനുഭവലോകവും അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുന്നില്ത്തെളിഞ്ഞു. 1959-ലാണ് അദ്ദേഹം ഡല്ഹിയിലെത്തിയത്. പത്രപ്രവര്ത്തനത്തോടൊപ്പം അക്കാലത്ത് പ്രസിദ്ധമായിരുന്ന ശങ്കേഴ്സ് വീക്കിലിയിലും ലേഖനങ്ങളെഴുതി. വാര്ത്താ ഏജന്സിയായ യു.എന്.ഐ,ആകാശവാണി എന്നിവിടങ്ങളിലായിരുന്നു പത്രപ്രവര്ത്തനജീവിതം. പത്തുവര്ഷക്കാലത്തെ ഡല്ഹി ജീവിതം ഒട്ടേറെ സാഹിത്യ സൗഹൃദവും അദ്ദേഹത്തിനു സമ്മാനിച്ചു. ഒ. വി. വിജയന്, കാക്കനാടന്, എം. മുകുന്ദന് എന്നിവരായിരുന്നു അക്കാലത്തെ പ്രധാന സുഹൃത്തുക്കള്.1969-ല് ഡല്ഹി ജീവിതം അവസാനിപ്പിച്ച് തിരുവില്വാമലയില് തിരിച്ചെത്തി. എഴുത്തും വായനയുമായി വി കെ എന് ജന്മനാട്ടില് തന്റേതായ ഒരു ലോകം സൃഷ്ടിച്ചു.
വി. കെ. എന് തന്റെ എഴുത്തിന്റെ ശൈലീരസംകൊണ്ട് മലയാള സാഹിത്യത്തില് വേറിട്ടുനിന്ന വ്യക്തിത്ത്വമായിരുന്നു. ഹാസ്യ രചനകള് കൊണ്ട് മലയാളിയെ ചിരിപ്പിക്കുകയും ചിന്തിപ്പിക്കുകയും ചെയ്ത ഈ എഴുത്തുകാരന് ആര്ക്കും അനുകരിക്കാനാവാത്ത വഴികളിലൂടെയാണ് അക്ഷര സഞ്ചാരം നടത്തിയത്. ശുദ്ധഹാസ്യത്തിന്റെ പൂത്തിരിവെട്ടത്തില് മാറിയിരുന്ന് ചുറ്റുപാടുകളെ നോക്കിക്കാണാന് മലയാളികളെ പഠിപ്പിച്ച എഴുത്തുകാരനായിരുന്നു വി കെ എന്. സ്വന്തം ജീവിതാനുഭവങ്ങളെ പയ്യന് എന്ന കേന്ദ്രകഥാപാത്രത്തിലൂടെ അവതരിപ്പിച്ച നോവലുകളും കഥകളുമാണ് അദ്ദേഹത്തെ മലയാള സാഹിത്യത്തില് അനശ്വരനാക്കിയത്. കഥയും നോവലുകളുമായി ഇരുപത്തഞ്ചിലേറെ കൃതികള് വി. കെ. എന്റേതായുണ്ട്. രണ്ടു നോവലുകളും ഏതാനും കഥകളും ഇംഗ്ലീഷിലും മറ്റ് ഇന്ത്യന് ഭാഷകളിലും വിവര്ത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഇംഗ്ലീഷ് വിവര്ത്തനത്തിന് വഴങ്ങാത്ത അത്യപൂര്വ്വ ശൈലിയിലായിരുന്നു വികെഎന് കഥകള് പറഞ്ഞിരുന്നത്. അല്പം ബുദ്ധികൂടിയ നര്മ്മങ്ങളായതിനാല് വികെഎന് കഥകള് വായനക്കാരുടെ ഒരു പ്രത്യേക വലയത്തിലൊതുങ്ങുകയും ചെയ്തു.
അസുരവാണി,മഞ്ചല്,ആരോഹണം,ഒരാഴ്ച,സിന്ഡിക്കേറ്റ്,ജനറല് ചാത്തന്സ്,പയ്യന്റെ രാജാവ്,പെണ്പട,പിതാമഹന്,കുടിനീര്,നാണ്വാര്,അധികാരം,അനന്തരം എന്നീ നോവലുകളും അമ്മൂമ്മക്കഥ എന്ന നോവലൈറ്റും 'അയ്യായിരവും കോപ്പും' എന്ന നര്മ്മലേഖനവുമാണ് പ്രധാന സാഹിത്യ രചനകള്.
അധികാര വ്യവസ്ഥയ്ക്കെതിരായ അനുരഞ്ജനരഹിതമായ വിമര്ശനങ്ങളായിരുന്നു വികെഎന്റെ പ്രധാന രചനകളെല്ലാം. സിന്ഡിക്കേറ്റ്, ആരോഹണം, പയ്യന് കഥകള് തുടങ്ങിയ രചനകള് അധികാരത്തിന്റെ ഇടനാഴികളിലൂടെയുള്ള വിമര്ശന യാത്രകളാണ്. ഭക്ഷണം, ഇര, ഇണ, സ്ഥാനമാനങ്ങള് തുടങ്ങിയ ഘട്ടങ്ങളിലൂടെ കയറിപ്പോകുന്ന പയ്യന് ഒടുവില് അധികാരത്തെ തന്നെയാണ് തുറന്നുകാട്ടിയത്. പയ്യന് എന്ന കഥാപാത്രം അദ്ദേഹത്തിന്റെ തന്നെ ആത്മാവാണെന്നു പറയാം. ഡല്ഹി ജീവിതത്തിനിടയ്ക്ക് ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാന നഗരിയിൽ അരങ്ങേറുന്ന രാഷ്ട്രീയ നാടകങ്ങള് വികെഎന്നിലുണര്ത്തിയ രോഷമാണ് പയ്യന്റെ നര്മ്മങ്ങളിലൂടെയും നിരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെയും പുറത്തുവരുന്നത്.
തുള്ളൽ കൃതികളിലൂടെ മലയാള സാഹിത്യത്തിൽ ഹാസ്യത്തിന്റെ ഐശ്വര്യം വിതറിയ കുഞ്ചൻ നമ്പ്യാരുടെ നാട്ടുകാരനായിരുന്നു വി കെ എൻ. ചുറ്റുംനടക്കുന്നതിൽനിന്നൊക്കെയും മാറിനിന്ന് അവ നർമ്മത്തിൽചാലിച്ച് അനുവാചകർക്കു മുന്നിലവതരിപ്പിച്ചാണ് നമ്പ്യാർ ഓട്ടൻതുള്ളൽ എന്ന കലയെ ജനകീയമാക്കിയത്. നർമ്മ രചനയുടെ കാര്യത്തിൽ വി കെ എൻ ചെയ്തതും ഇതുതന്നെയാണ്. സമകാലിക സംഭവങ്ങളെ മാറിനിന്നു നോക്കിക്കണ്ട് അവ നർമ്മത്തിൽ ചാലിച്ച നിരീക്ഷണങ്ങളായി മലയാള സാഹിത്യലോകത്ത് അദ്ദേഹം സമർഥമായി വിളമ്പി.
ലോകചരിത്രം, സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രം, രാജ്യാന്തര രാഷ്ട്രീയ സംഭവ വികാസങ്ങൾ, ഭാരതത്തിലെ പുരാണ കൃതികൾ എന്നീ വിഷയങ്ങളിലുള്ള പരന്ന വായനയുടെ പിൻബലവും വി കെ എൻ കൃതികളുടെ പ്രത്യേകതയാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ തന്റെ കാലഘട്ടത്തിലെ ഏതു ഭൂകമ്പത്തെയും അനായസമായി അവതരിപ്പിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിനു കഴിഞ്ഞു.
2004 ജനുവരി 25ന് സ്വവസതിയില് വച്ച് മരണമടഞ്ഞു.
2011, ജനുവരി 6, വ്യാഴാഴ്ച
മൂന്നാമതെത്താന് കൊതിക്കുന്നവര്
ഏതൊരു മത്സരത്തില് പങ്കെടുക്കുന്ന കുട്ടികളും അവരുടെ രക്ഷകര്ത്താക്കളും ഒന്നാം സ്ഥാനത്തിനാണ് കൊതിക്കുന്നത്. എന്നാല് മൂന്നാം സ്ഥാനത്തിനു കൊതിക്കുന്ന, അതിനു വേണ്ടി ബോധപൂര്വ്വം ഒന്നും രണ്ടും സ്ഥാനങ്ങള് വിട്ടുകൊടുക്കുന്ന ഒരു കുട്ടിയുടെ മനസ്സിലെന്തായിരിക്കും? ഒന്നാം സ്ഥാനം നേടി തളര്ന്നു വീഴുമ്പോള് തനിയ്ക്ക് മൂന്നാം സ്ഥാനമില്ലേ എന്ന് ആകാംക്ഷയോടെ അവന് ചോദിക്കുന്നതിന്റെ കാരണമെന്തായിരിക്കും? ഒന്നാം സ്ഥാനത്തിന്റെ ട്രോഫി ഏറ്റുവാങ്ങുമ്പോഴും മൂന്നാം സ്ഥാനം കിട്ടാത്തതില് നിരാശനായി തലകുനിച്ചു വീട്ടിലെത്തുന്ന ഒരു ബാലന്! ഒന്നാം സ്ഥാനത്തിന്റെ വിലയറിയാത്ത, ബുദ്ധിവൈകല്യമുള്ള ഒരു കുട്ടിയല്ല അവന്. പിന്നെയുമെന്തേ അവനിങ്ങനെ? മജീദ് മജീദി എന്നയാള് തിരക്കഥയും സംവിധാനവും നിര്വഹിച്ച ഇറാനിയന് ചലച്ചിത്രം 'ചില്ഡ്രന് ഓഫ് ഹെവന്' ആണ് ഇത്തരമൊരു കഥ പറയുന്നത്.
അലി എന്ന ഒന്പതു വയസ്സുകാരന് തന്റെ സഹോദരി ഏഴു വയസ്സുകാരി സാറയുടെ ചെരുപ്പ് നന്നാക്കാന് കൊടുക്കുന്നിടത്ത് സിനിമ ആരംഭിക്കുന്നു. എന്നാല് അപ്രതീക്ഷിതമായി അവ അലിയുടെ കൈയ്യില് നിന്ന് നഷ്ടപ്പെടുന്നു. നിര്ധന കുടുംബത്തിലെ അംഗമായ അലിയുടെ പിതാവ് (മുഹമ്മദ് അമീര്നജി) തുച്ഛവരുമാനക്കാരനും അമ്മ (ഫരസ്തെ സര്ബാന്ദി) രോഗിയുമാണ്. പുതിയ ചെരുപ്പ് വാങ്ങുക എന്നത് അവരെ സംബന്ധിച്ച് നടക്കാത്ത കാര്യവും. ഈ സാഹചര്യത്തില് വീട്ടിലറിയിക്കാതെ അലിയുടെ ഷൂ സാറയുമായി പങ്കു വയ്ക്കാന് അവര് തീരുമാനിക്കുന്നു. സാറയുടെ ക്ളാസ്സിനു ശേഷം അലിയുടെ ക്ളാസ്സ് നടക്കുന്നത് ഈ തീരുമാനമെടുക്കാന് സഹായകരമായി. പക്ഷേ ക്ളാസ്സില് നന്നായി പഠിക്കുന്ന അലി സമയത്ത് ഷൂ കിട്ടാത്തതു കൊണ്ട് പതിവായി സ്ക്കൂളില് താമസിച്ചു വരാന് തുടങ്ങിയത് അവനു പ്രശ്നങ്ങള് സൃഷ്ടിച്ചു. അപ്പോഴാണ് ദീര്ഘദൂര ഓട്ടമല്സരം നടക്കുന്ന വിവരം അലി അറിഞ്ഞത്. ഒന്നാം സമ്മാനം ഹോളിഡേ ക്യാമ്പില് പങ്കെടുക്കുന്നതിനുള്ള അവസരമായിരുന്നിട്ടു കൂടി അലിയ്ക്കതില് യാതൊരു താല്പര്യവും തോന്നിയില്ല. എന്നാല് മൂന്നാം സമ്മാനം ഒരു ജോഡി ഷൂസ് ആയിരുന്നു. തന്റെ പ്രശ്നങ്ങളില് നിന്നെല്ലാം രക്ഷപെടാനുള്ള അവസരമായി അലി ഇതിനെ കാണുന്നു. മൂന്നാം സ്ഥാനത്തിനായി മാത്രം മല്സരിക്കുന്ന അലി ബോധപൂര്വ്വം ഒന്നും രണ്ടും സ്ഥാനം വിട്ടുകൊടുക്കാന് തയ്യാറാകുന്നു. എന്നാല് മൂന്നാം സ്ഥാനത്തിന് മല്സരമുണ്ടായപ്പോള് ജീവന്മരണ പോരാട്ടം നടത്തിയ അലിയ്ക്ക് അവന് ഒട്ടും ആഗ്രഹിക്കാത്ത ഒന്നാം സ്ഥാനമാണ് കിട്ടിയത്. പരാജിതനേപ്പോലെ സാറയുടെ മുന്നിലെത്തിയ അലി മുറിഞ്ഞ കാലുകള് വെള്ളത്തിലിട്ട് ഇരിക്കുന്നതോടെ സിനിമ അവസാനിക്കുന്നു.
അമീര് ഫറോക്ക് ഹഷ്മിയന് അവതരിപ്പിച്ച അലി, ബഹ്റെ സിദ്ദിഖിയുടെ സാറ എന്നീ കഥാപാത്രങ്ങള് അവിസ്മരണീയങ്ങളാണ്. ഷൂ നഷ്ടപ്പെടുന്ന അലിയുടേയും സാറയുടേയും ആത്മസംഘര്ഷങ്ങള് പ്രേക്ഷക ഹൃദയങ്ങളില് എത്തിക്കുന്നതില് ഈ കുട്ടികള് പൂര്ണ്ണമായും വിജയിച്ചിട്ടുണ്ട്. വീട്ടിലെ സാഹചര്യമറിഞ്ഞ് പെരുമാറുന്ന ഈ കുട്ടികള് ഇന്ന് നമ്മുടെ നാട്ടില് അന്യമായ കാഴ്ചയാണ്. ഇറാനിലെ ടഹ്റാനില് വച്ച് ചിത്രീകരിച്ച ഈ ചിത്രം പേര്ഷ്യന് ഭാഷയിലാണ് എടുത്തിട്ടുള്ളത്. ഇമ്പമാര്ന്ന ഗാനങ്ങള്, തട്ടുപൊളിപ്പന് ഡയലോഗുകള്, സ്റ്റണ്ടു സീനുകള്, പ്രണയ രംഗങ്ങള്, തുടങ്ങി കണ്ടു ശീലിച്ച പതിവു മസാലക്കൂട്ടുകള് ഒന്നുമില്ലാത്ത, ഒരു സാധാരണ പ്രമേയത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അസാധാരണമാംവിധം എടുത്ത ഈ ചിത്രം സിനിമാസ്വാദകര്ക്ക് നല്ലൊരു ദൃശ്യാനുഭവമാണ് ഒരുക്കുന്നത്.
അലി എന്ന ഒന്പതു വയസ്സുകാരന് തന്റെ സഹോദരി ഏഴു വയസ്സുകാരി സാറയുടെ ചെരുപ്പ് നന്നാക്കാന് കൊടുക്കുന്നിടത്ത് സിനിമ ആരംഭിക്കുന്നു. എന്നാല് അപ്രതീക്ഷിതമായി അവ അലിയുടെ കൈയ്യില് നിന്ന് നഷ്ടപ്പെടുന്നു. നിര്ധന കുടുംബത്തിലെ അംഗമായ അലിയുടെ പിതാവ് (മുഹമ്മദ് അമീര്നജി) തുച്ഛവരുമാനക്കാരനും അമ്മ (ഫരസ്തെ സര്ബാന്ദി) രോഗിയുമാണ്. പുതിയ ചെരുപ്പ് വാങ്ങുക എന്നത് അവരെ സംബന്ധിച്ച് നടക്കാത്ത കാര്യവും. ഈ സാഹചര്യത്തില് വീട്ടിലറിയിക്കാതെ അലിയുടെ ഷൂ സാറയുമായി പങ്കു വയ്ക്കാന് അവര് തീരുമാനിക്കുന്നു. സാറയുടെ ക്ളാസ്സിനു ശേഷം അലിയുടെ ക്ളാസ്സ് നടക്കുന്നത് ഈ തീരുമാനമെടുക്കാന് സഹായകരമായി. പക്ഷേ ക്ളാസ്സില് നന്നായി പഠിക്കുന്ന അലി സമയത്ത് ഷൂ കിട്ടാത്തതു കൊണ്ട് പതിവായി സ്ക്കൂളില് താമസിച്ചു വരാന് തുടങ്ങിയത് അവനു പ്രശ്നങ്ങള് സൃഷ്ടിച്ചു. അപ്പോഴാണ് ദീര്ഘദൂര ഓട്ടമല്സരം നടക്കുന്ന വിവരം അലി അറിഞ്ഞത്. ഒന്നാം സമ്മാനം ഹോളിഡേ ക്യാമ്പില് പങ്കെടുക്കുന്നതിനുള്ള അവസരമായിരുന്നിട്ടു കൂടി അലിയ്ക്കതില് യാതൊരു താല്പര്യവും തോന്നിയില്ല. എന്നാല് മൂന്നാം സമ്മാനം ഒരു ജോഡി ഷൂസ് ആയിരുന്നു. തന്റെ പ്രശ്നങ്ങളില് നിന്നെല്ലാം രക്ഷപെടാനുള്ള അവസരമായി അലി ഇതിനെ കാണുന്നു. മൂന്നാം സ്ഥാനത്തിനായി മാത്രം മല്സരിക്കുന്ന അലി ബോധപൂര്വ്വം ഒന്നും രണ്ടും സ്ഥാനം വിട്ടുകൊടുക്കാന് തയ്യാറാകുന്നു. എന്നാല് മൂന്നാം സ്ഥാനത്തിന് മല്സരമുണ്ടായപ്പോള് ജീവന്മരണ പോരാട്ടം നടത്തിയ അലിയ്ക്ക് അവന് ഒട്ടും ആഗ്രഹിക്കാത്ത ഒന്നാം സ്ഥാനമാണ് കിട്ടിയത്. പരാജിതനേപ്പോലെ സാറയുടെ മുന്നിലെത്തിയ അലി മുറിഞ്ഞ കാലുകള് വെള്ളത്തിലിട്ട് ഇരിക്കുന്നതോടെ സിനിമ അവസാനിക്കുന്നു.
അമീര് ഫറോക്ക് ഹഷ്മിയന് അവതരിപ്പിച്ച അലി, ബഹ്റെ സിദ്ദിഖിയുടെ സാറ എന്നീ കഥാപാത്രങ്ങള് അവിസ്മരണീയങ്ങളാണ്. ഷൂ നഷ്ടപ്പെടുന്ന അലിയുടേയും സാറയുടേയും ആത്മസംഘര്ഷങ്ങള് പ്രേക്ഷക ഹൃദയങ്ങളില് എത്തിക്കുന്നതില് ഈ കുട്ടികള് പൂര്ണ്ണമായും വിജയിച്ചിട്ടുണ്ട്. വീട്ടിലെ സാഹചര്യമറിഞ്ഞ് പെരുമാറുന്ന ഈ കുട്ടികള് ഇന്ന് നമ്മുടെ നാട്ടില് അന്യമായ കാഴ്ചയാണ്. ഇറാനിലെ ടഹ്റാനില് വച്ച് ചിത്രീകരിച്ച ഈ ചിത്രം പേര്ഷ്യന് ഭാഷയിലാണ് എടുത്തിട്ടുള്ളത്. ഇമ്പമാര്ന്ന ഗാനങ്ങള്, തട്ടുപൊളിപ്പന് ഡയലോഗുകള്, സ്റ്റണ്ടു സീനുകള്, പ്രണയ രംഗങ്ങള്, തുടങ്ങി കണ്ടു ശീലിച്ച പതിവു മസാലക്കൂട്ടുകള് ഒന്നുമില്ലാത്ത, ഒരു സാധാരണ പ്രമേയത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അസാധാരണമാംവിധം എടുത്ത ഈ ചിത്രം സിനിമാസ്വാദകര്ക്ക് നല്ലൊരു ദൃശ്യാനുഭവമാണ് ഒരുക്കുന്നത്.
2011, ജനുവരി 5, ബുധനാഴ്ച
കക്കാട് അനുസ്മരണം
കക്കാട് അനുസ്മരണം
കക്കാടിന്റെ ചരമദിനമാണല്ലോ ജനുവരി 6. കോഴിക്കോടു ജില്ലയില് അവിടനെല്ലൂര് ഗ്രാമത്തില് കക്കാട് ഇല്ലത്താണ് നാരായണന് നമ്പൂതിരി എന്ന എന്.എന് കക്കാട് ജനിച്ചത്.സംസ്കൃതവും ജോതിഷവും പിന്നീട് കുലത്തൊഴിലായി 'മന്ത്രതന്ത്രങ്ങളും' പഠിച്ച ശേഷം സ്ക്കൂള് പഠനത്തിനായി ചേര്ന്നു.തൃശൂര്,പാലക്കാട്,കോഴിക്കോട് എന്നിവിടങ്ങളില് പഠനകാലം ചിലവഴിച്ചു.
കേരളവര്മ്മ കോളേജില് പഠിച്ചിരുന്നപ്പോള് അവിടത്തെ അധ്യാപകനായിരുന്ന എന്.വി കൃഷ്ണവാര്യര് ആയിരുന്നു കക്കാടിന്റെ ഉള്ളിലെ കവിയെ വളര്ത്തിയെടുത്തത്.
ഗ്രീക്ക് ഭാരതീയ പുരാണങ്ങളിലെ അവഗാഹം,സംഗീതത്തിലും മേളകലയിലുമുള്ള പ്രാവീണ്യം,പുതിയ ചിന്തകള്ക്കു നേരെ എന്നും തുറന്നിട്ട മനസ്സ്,ജീവിതത്തിന്റെ കയ്പ്പും ചവര്പ്പും മധുര്യമാക്കാനുള്ള സിദ്ധി,അനുഭവസമ്പത്ത് - ഇതൊക്കെയുണ്ടായിട്ടും കക്കാട് കുറച്ചു മാത്രമേ എഴുതിയുള്ളൂ.ആലോചനാമൃതങ്ങളായിരിക്കണം രചനകള് എന്ന പക്ഷക്കാരനായിരുന്നു അദ്ദേഹം.അചുംബിത നിരീക്ഷണങ്ങളുംഉക്തിവൈചിത്ര്യങ്ങളും ഉള്ക്കൊള്ളുന്നവയാണ് മിക്ക കവിതകളും.മലയാള കവിതയില് നവീനതയുടെ നേതൃത്വ നിരയില് കക്കാട് ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയനായിരുന്നു.
ആദ്യ സമാഹാരം 1957 ല് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച 'ശലഭഗീത'മാണ്.കാളിമ കലര്ന്ന ജീവിത ദര്ശനങ്ങള് ഉള്ക്കൊള്ളുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ കവിതകള് പരീക്ഷണങ്ങള്ക്കു വിധേയമായതും ഭാവുകത്വ പരിണാമത്തിന് നിദാനമായി പരിണമിച്ചതും പിന്നീടാണ്.'ആയിരത്തി തൊള്ളായിരത്തി അറുപത്തി മൂന്ന് 'എന്ന സമാഹാരം തന്നെ ഉദാഹരണം. പാതാളത്തിന്റെ മുഴക്കം,ധര്മ്മദുഖങ്ങളുടെ വെളിപാടുകള്,വജ്രകുണ്ഡലം,ഇതാ ആശ്രമ മൃഗം,കൊല്ല് കൊല്ല്,എന്നിവ കക്കാടിന്റെ പ്രശസ്ത കൃതികളാണ്.അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണശേഷമാണ് നാടന് ചിന്തുകള്,പകലറുതിക്കു മുമ്പ്,എന്നീ കാവ്യസമാഹാരങ്ങള് വെളിച്ചം കണ്ടത്.
'സഫലമീയാത്ര' എന്ന കാവ്യസമാഹാരം അത്യന്തം വൈയക്തികമായ ജീവിത സന്ദര്ഭത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു.മാരകമായ ഒരു രോഗത്തിനിരയായി ആശുപത്രി വാര്ഡില് ദിനങ്ങളെണ്ണിക്കഴിയുന്ന കവി അടുത്തു വരാന് പോകുന്ന ആതിരയ്ക്ക് അന്ത്യാഭിവാദനമര്പ്പിക്കുന്നതിനോടൊപ്പം ആത്മപ്രേയസിയെ മെയ്യോടു ചേര്ത്തു പിടിച്ചുകൊണ്ടു പിന്നിട്ട സുഖ ദുഖങ്ങളെ അയവിറക്കുന്നു.അതോടൊപ്പം കഴിഞ്ഞതെല്ലാം നേട്ടമായി കാണുകയും വ്യക്ത്യാനുഭൂതികളില് സ്വകീയ കാവ്യ ജീവിതവൃത്തിയുടെ സഫലതയെ ഉപദര്ശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ധനലോഭവും ധര്മ്മബോധവും തമ്മിലുള്ള സംഘര്ഷത്തെ 'വജ്രകുണ്ഡലം' എന്ന ഖണ്ഡകാവ്യം വരച്ചുകാട്ടുന്നു.നഗര രക്ഷസിന്റെ ദംഷ്ട്രയില് ചതഞ്ഞരയുന്ന ഗ്രാമവിശുദ്ധിയുടെ ഭിന്നമുഖങ്ങള് 'ആയിരത്തി തൊള്ളായിരത്തി അറുപത്തി മൂന്ന് ' എന്ന സമാഹാരത്തില് പ്രതിസ്പന്ദിക്കുന്നു.
വയലാര്,കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി,ഓടക്കുഴല്,ആശാന് പുരസ്ക്കാരങ്ങള് നേടിയ കക്കാട് 1987 ജനുവരി 6ന് അന്തരിച്ചു.
കക്കാടിന്റെ ചരമദിനമാണല്ലോ ജനുവരി 6. കോഴിക്കോടു ജില്ലയില് അവിടനെല്ലൂര് ഗ്രാമത്തില് കക്കാട് ഇല്ലത്താണ് നാരായണന് നമ്പൂതിരി എന്ന എന്.എന് കക്കാട് ജനിച്ചത്.സംസ്കൃതവും ജോതിഷവും പിന്നീട് കുലത്തൊഴിലായി 'മന്ത്രതന്ത്രങ്ങളും' പഠിച്ച ശേഷം സ്ക്കൂള് പഠനത്തിനായി ചേര്ന്നു.തൃശൂര്,പാലക്കാട്,കോഴിക്കോട് എന്നിവിടങ്ങളില് പഠനകാലം ചിലവഴിച്ചു.
കേരളവര്മ്മ കോളേജില് പഠിച്ചിരുന്നപ്പോള് അവിടത്തെ അധ്യാപകനായിരുന്ന എന്.വി കൃഷ്ണവാര്യര് ആയിരുന്നു കക്കാടിന്റെ ഉള്ളിലെ കവിയെ വളര്ത്തിയെടുത്തത്.
ഗ്രീക്ക് ഭാരതീയ പുരാണങ്ങളിലെ അവഗാഹം,സംഗീതത്തിലും മേളകലയിലുമുള്ള പ്രാവീണ്യം,പുതിയ ചിന്തകള്ക്കു നേരെ എന്നും തുറന്നിട്ട മനസ്സ്,ജീവിതത്തിന്റെ കയ്പ്പും ചവര്പ്പും മധുര്യമാക്കാനുള്ള സിദ്ധി,അനുഭവസമ്പത്ത് - ഇതൊക്കെയുണ്ടായിട്ടും കക്കാട് കുറച്ചു മാത്രമേ എഴുതിയുള്ളൂ.ആലോചനാമൃതങ്ങളായിരിക്കണം രചനകള് എന്ന പക്ഷക്കാരനായിരുന്നു അദ്ദേഹം.അചുംബിത നിരീക്ഷണങ്ങളുംഉക്തിവൈചിത്ര്യങ്ങളും ഉള്ക്കൊള്ളുന്നവയാണ് മിക്ക കവിതകളും.മലയാള കവിതയില് നവീനതയുടെ നേതൃത്വ നിരയില് കക്കാട് ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയനായിരുന്നു.
ആദ്യ സമാഹാരം 1957 ല് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച 'ശലഭഗീത'മാണ്.കാളിമ കലര്ന്ന ജീവിത ദര്ശനങ്ങള് ഉള്ക്കൊള്ളുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ കവിതകള് പരീക്ഷണങ്ങള്ക്കു വിധേയമായതും ഭാവുകത്വ പരിണാമത്തിന് നിദാനമായി പരിണമിച്ചതും പിന്നീടാണ്.'ആയിരത്തി തൊള്ളായിരത്തി അറുപത്തി മൂന്ന് 'എന്ന സമാഹാരം തന്നെ ഉദാഹരണം. പാതാളത്തിന്റെ മുഴക്കം,ധര്മ്മദുഖങ്ങളുടെ വെളിപാടുകള്,വജ്രകുണ്ഡലം,ഇതാ ആശ്രമ മൃഗം,കൊല്ല് കൊല്ല്,എന്നിവ കക്കാടിന്റെ പ്രശസ്ത കൃതികളാണ്.അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണശേഷമാണ് നാടന് ചിന്തുകള്,പകലറുതിക്കു മുമ്പ്,എന്നീ കാവ്യസമാഹാരങ്ങള് വെളിച്ചം കണ്ടത്.
'സഫലമീയാത്ര' എന്ന കാവ്യസമാഹാരം അത്യന്തം വൈയക്തികമായ ജീവിത സന്ദര്ഭത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു.മാരകമായ ഒരു രോഗത്തിനിരയായി ആശുപത്രി വാര്ഡില് ദിനങ്ങളെണ്ണിക്കഴിയുന്ന കവി അടുത്തു വരാന് പോകുന്ന ആതിരയ്ക്ക് അന്ത്യാഭിവാദനമര്പ്പിക്കുന്നതിനോടൊപ്പം ആത്മപ്രേയസിയെ മെയ്യോടു ചേര്ത്തു പിടിച്ചുകൊണ്ടു പിന്നിട്ട സുഖ ദുഖങ്ങളെ അയവിറക്കുന്നു.അതോടൊപ്പം കഴിഞ്ഞതെല്ലാം നേട്ടമായി കാണുകയും വ്യക്ത്യാനുഭൂതികളില് സ്വകീയ കാവ്യ ജീവിതവൃത്തിയുടെ സഫലതയെ ഉപദര്ശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ധനലോഭവും ധര്മ്മബോധവും തമ്മിലുള്ള സംഘര്ഷത്തെ 'വജ്രകുണ്ഡലം' എന്ന ഖണ്ഡകാവ്യം വരച്ചുകാട്ടുന്നു.നഗര രക്ഷസിന്റെ ദംഷ്ട്രയില് ചതഞ്ഞരയുന്ന ഗ്രാമവിശുദ്ധിയുടെ ഭിന്നമുഖങ്ങള് 'ആയിരത്തി തൊള്ളായിരത്തി അറുപത്തി മൂന്ന് ' എന്ന സമാഹാരത്തില് പ്രതിസ്പന്ദിക്കുന്നു.
വയലാര്,കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി,ഓടക്കുഴല്,ആശാന് പുരസ്ക്കാരങ്ങള് നേടിയ കക്കാട് 1987 ജനുവരി 6ന് അന്തരിച്ചു.
ഇതിനായി സബ്സ്ക്രൈബ് ചെയ്ത:
പോസ്റ്റുകള് (Atom)